Sureja Xhuma
Tevili dhe tefsiri i ajetit 9
“O ju që besuat, kur bëhet thirrja për namaz, ditën e xhumasë, nxitoni aty ku përmendet Allahu dhe lëreni shitblerjen. Kjo është shumë më e dobishme për ju, nëse e dini”
Imam Muhamed el-Bakiri ka thënë:
“Shkaku i dhënies së këtij emri ditës së Xhumasë është ky: “Në këtë ditë, Allahu i Madhëruar i ka mbledhur të gjitha krijesat dhe e ka marrë betimin e tyre për atë se Zoti i tyre është Allahu, i dërguari i tyre është Resulullahu (s.a.v.) dhe për velajetin e Urdhëruesit të Besimtarëve. Për shkak të kësaj mbledhjeje të të gjithë krijesave, kësaj dite i është dhënë emri Xhuma (mbledhja, tubimi).
Pastaj, kuptimi i thirrjes për namaz në këtë ditë është velajeti i Urdhëruesit të Besimtarëve, Aliut; sepse, velajeti i tij është namazi më i madh! Në këtë ditë dhe në këtë moment janë mbledhur të gjithë pejgamberët, të dërguarit, engjëjt, njerëzit dhe xhinët, qiejt e toka dhe të gjithë ata që besojnë për të shprehur nënshtrimin e tyre ndaj urdhrit të Allahut. Ky tubim është për zikrin (përmendjen) e Allahut, Aliun. Lënia e tregtisë do të thotë heqja dorë nga i pari. Dhe, nëse e dini, velajeti i Aliut është më i mbarë sesa betimi ndaj të parit”.
Nuk është e drejtë që të konsiderojmë si teprim apo ekzagjerim fjalët e Imamit të nderuar. Sepse, i dërguari ynë Muhamedi (s.a.v.) ka thënë:
“Përmendja e Aliut është ibadet!”
Dhe, në një vend tjetër, ka thënë:
“Shikimi i fytyrës së Aliut është adhurim (ibadet)”
Këto dy hadithe mund t’i gjeni në librat më burimor të dijetarëve synnit.
Disa prej tyre janë këto:
1- Hakim në librin e tij “Mustedrik”
2- Ebu Nu’ajm el-Isfahani në librin e tij “Hilje”.
3- Tabarani në librin e tij “Mu’xhem”
4- Hatib el-Bagdadi në librin e tij “Tarih”
5- Ibn Asakir në librin e tij “Tarih”
6- Ibn Haxher në librin e tij “Isabe”
7- Hejsemi në librin e tij “Mexhma’uz-Zevaid”
8- Muttaki el-Hindi në librin e tij “Kenz”
9- Munavi në librin e tij “Kunuz”
10- Muhib et-Tabari në librin e tij “Rijad-un Nadara”
11- Dejlemi në librin e tij “Firdevs”
12- Ibn Haxher el-Hejtemi në librin e tij “Sava’ik”
13- Munavi në librin e tij “Fajd-ul Kadir”
Dhe, disa prej tyre që e kanë përmendur shkurtimisht këto hadithe janë:
Ebu’l Hajr el-Hakimi, Halili, Ibn Ebi el-Furati, Ibn es-Summani, el-Huxhandi, Ebu’l Hasan el-Harbi, el-Abhari…
Imam Xhafer Sadiku ka thënë:
“Shkaku i dhënies së këtij emri ditës së Xhumasë është ky: në këtë ditë janë mbledhur të gjithë besimtarët për të pranuar velajetin e Urdhëruesit të Besimtarëve, Aliut”
Po, namazi i Xhumasë është i drejtë vetëm nën velajetin e Imam Aliut. Në të kundërtën, nuk është asgjë tjetër veçse lodhje dhe zahmet.
Këtu përfundon sureja Xhuma. Falënderimi i takon Zotit të botëve. Paqja dhe përshëndetja e Tij qoftë mbi pejgamberin Muhamedin dhe Ehli Bejtin e tij.