Burimet e tjera të legjislacionit te Ehli suneti

 

Prej këtyre burimeve përmendim: kijasin, istihsanin, istishabin, mbylljen e derës së justifikimeve dhe ixhm aja, të cilat janë shumë të njohura dhe të përhapura në mesin e tyre.

Imam Ebu Hanife u bë i famshëm për kijasin dhe refuzimin e hadithit. Imam Maliku kryesisht i nxori rregullat e tij të fikhut nga ajo që bënin banorët e Medinës dhe me mbylljen e derës së justifikimeve. Imam Shafiu është i njohur për faktin se i kthehej gjithmonë fetvave të sahabëve dhe i rendit sipas llojeve dhe shkallëve, kështu që u dha përparësi dhjetëshes, për të cilët Profeti informoi se do të shkonin në Xhenet, pastaj muhaxhirëve të parë, pastaj ensarëve e mandej muslimanëve që pranuan Islamin pas pushtimit të Mekës.

 

(Menakibul Imam Shafiu, 1/443)

Kurse Imam Ahmed ibn Hanbeli është i njohur për faktin se ai nuk përdori vetë ixhtihadin, as nuk bënte fetva, por merrte mendimin e ndonjë sahabiu.

Khatib el-Bagdadi transmeton prej tij se një burrë e pyeti për çështjen e hallallit dhe haramit ndërsa Ahmedi i tha:

“ Zoti të faltë, pyet dikë tjetër”. Ai tha: “Duam përgjigjen tënde, Ebu Abdullah.” Ai tha: “ Zoti të faltë, pyet dikë tjetër. Pyet fakihët, pyet Ebu Savran!”

(Tarih Bagdad, 2/66)

Meruzi transmeton prej tij:

“Sa i përket hadithit, ne nuk kemi asnjë problem me ta, por sa i përket çështjeve të fikhut, kam vendosur që kur dikush të më pyesë diçka për to, të mos i përgjigjem.

(Menakib Imam Ahmed ibn Hanbel, f. 57.)

Nuk ka dyshim se Ahmed ibn Hanbeliu ishte i pari që sugjeroi idenë e drejtësisë së të gjithë sahabëve, pa përjashtim, dhe medhhebi i tij la gjurmë në Ehli suneti dhe xhemati.

Në historinë e tij mbi Bagdadin – vëllimi i dytë, Hatibi shënon, me një sened nga Muhamed ibn Abdurahman Sajrefi se ai thotë:

“I thashë Ahmed ibn Hanbelit: “Nëse shokët e Profetit nuk pajtohen për një çështje, a na lejohet të diskutojmë mbi pretendimet e tyre për ta ditur se kush ka të drejtë, ashtu që ta ndjekim atë? "Ai m'u përgjigj: "Nuk lejohet të diskutohet dhe të bëhet dallimi mes shokëve të Profetit." Unë i thashë: "Epo, atëherë çfarë duhet të bëjmë?" Ai tha: "Ndiqni këdo prej tyre që e doni."

Ndërsa ne themi, a lejohet pasimi i dikujt që nuk e dallon të vërtetën nga e pavërteta? Është e çuditshme që Ahmedi po bën fetva këtu (ndërkohë është ai që shmangej nga dhënia e fetvasë) për ndjekjen e cilit do sahabi, pa i parë dhe analizuar pretendimet e tyre për të përcaktuar se çfarë është e drejtë!

Pas këtij prezantimi të shkurtër rreth burimeve të legjislacionit islam te shiat dhe ehli suneti, na u shpjegua pa asnjë dyshim se shiat janë ata që i përmbahen Sunetit të Pejgamberit s.a.v.a., pa asnjë devijim, kështu që Suneti i Profetit u bë shenjë, simbol i tyre, siç dëshmohet edhe nga armiqtë e tyre.

Ndërsa Ehli suneti dhe xhemati ndjek Sunetin e çdo sahabiu, tabiini dhe sundimtari.

Librat dhe fjalët e tyre dëshmojnë kundër tyre ndërsa kjo na mjafton. Në kapitullin tjetër do të flasim për veprat e tyre, në mënyrë që të shihni se në to nuk ka asgjë nga Suneti i Profetit. Ia lë lexuesit të vendosë vetë se cilët janë Ehli Suneti, ithtarët e Sunetit dhe cilët janë ndjekësit e bidateve.

 

Një koment i domosdoshëm për ta plotësuar këtë diskutim

 

Është mirë të theksohet se shiat u përmbahen burimeve të legjislacionit islam, përkatësisht Kur'anit dhe Sunetit duke mos iu shtuar asgjë. Kjo për shkak se ka mjaft tekste të besueshme nga imamët e tyre për çdo çështje që i nevojitet njeriut.

Disa njerëz nuk e miratojnë këtë dhe e konsiderojnë të pamundur që imamët e Ehli Bejtit të kenë mjaft tekste të besueshme që u duhen njerëzve sepse ka kaluar shumë kohë, e deri në Ditën e Gjykimit.

Për ta sjellë këtë më afër lexuesit, duhet të theksohet si vijon: Një musliman beson se Allahu i Madhëruar e dërgoi Muhamedin me Sheriatin e plotë, si plotësues të ligjeve të mëparshme dhe që i kontrollon ato, për të përsosur rrugën jetësore të njeriut në këtë Tokë, pas së cilës ai do të kthehet në jetën e përjetshme.

“Ai e dërgoi të Dërguarin e Tij me udhëzim dhe besim të vërtetë për ta ngritur mbi të gjitha besimet.” Teube, 33

Një musliman beson se Allahu i Plotfuqishëm dëshiron që njeriu të jetë i bindur ndaj urdhrave të Tij në fjalët dhe veprat e tij dhe t'i dorëzohet plotësisht Atij.

“ Për Allahun Feja e vërtetë është vetëm Islami.” Ali Imran, 19

 

"Ndërsa kushdo që dëshiron fe tjetër përveç Islamit, nuk do t'i pranohet." Ali Imran, 85

Nëse është kështu, atëherë urdhërat e Allahut duhet të jenë të plota dhe gjithëpërfshirëse për të mbuluar gjithçka që i nevojitet njeriut në jetën e tij të mundimshme për t'i kapërcyer të gjitha grackat dhe rezistencën përballë sfidave për të arritur qëllimin e dëshiruar.

Për të gjitha këto Allahu i Lartësuar thotë: “Ne nuk kemi lënë asgjë mangut në (këtë) Libër.” En’am, 38.

Mbi këto baza nuk ka asnjë gjë të vetme që të mos jetë përmendur në Librin e Allahut, por njeriu, me të kuptuarit e tij të kufizuar, nuk mund të kuptojë gjithçka që ka përmendur Allahu për shkak të urtësisë së gjerë që nuk u fshihet atyre që e dinë. Kjo është si fjalët e Tij:

"Dhe nuk ka asgjë që nuk e madhëron Atë, duke e lavdëruar, por ju nuk e kuptoni madhërimin e Tij." Isra', 44

Fjalët "Dhe nuk ka asgjë" pa përjashtim i referohen njeriut, kafshës dhe lëndës së pajetë, se si ato madhërojnë Zotin. Njeriu mund ta pranojë madhërimin që bëjnë kafshët dhe krijesat e tjera të gjalla, por të kuptuarit e tij nuk e arrin ta kuptoj se si një gur mund të madhëroj Zotin. Allahu i Lartësuar thotë:

“Ne nënshtruam kodrat që së bashku me to ta madhërojnë Allahun para se dielli të perëndonte dhe më vonë, pas lindjes.” Tani, 18

Nëse e pranojmë dhe besojmë në këtë, atëherë duhet të pranojmë dhe besojmë se në Librin e Allahut ekzistojnë të gjitha dispozitat për të cilat njerëzit kanë nevojë deri në Ditën e Gjykimit, por ne nuk mund t'i kuptojmë ato, përveç nëse kthehemi tek ai të cilit i janë shpallur dhe i cili e përvetësoi kuptimin e plotë të librit, e ai është i Dërguari i Allahut, s.a.v.a., ndaj Allahu xh.sh thotë:

“Ne të shpallim ty Librin si sqarim për të gjiha.” Nahl, 89

Nëse pranojmë se Allahu i Madhëruar ia ka shpjeguar çdo gjë të Dërguarit të Tij, që ai mandej t'ua shpjegojë njerëzve, atëherë duhet të pranojmë se i Dërguari i Zotit, s.a.v.a., ka shpjeguar çdo gjë dhe nuk ka lënë asgjë nga ajo që njerëzit kanë nevojë deri në ditën e Gjykimi, pa dhënë një dispozitë për këtë. Nëse ai shpjegim nuk ka arritur tek ne dhe nëse nuk e dimë sot, është rezultat i mangësive dhe injorancës sonë, ose është rezultat i mashtrimit të ndërmjetësit që ka qenë mes nesh dhe tij, ose është rezultat i injorancës së sahabëve dhe keqkuptimi i tyre ndaj asaj që Profeti, s.a.v.a., u shpjegoi atyre.

Por, Allahu i Lartësuar, urtësia e Tij është e madhe, Ai e di se të gjitha këto supozime janë të mundshme, prandaj nuk e la të humbasë Sheriati i Tij. Ai zgjodhi imam nga robërit e Tij dhe u dha atyre të trashëgojnë dijen e Librit dhe shpjegimin e tij, në mënyrë që njerëzit të mos kenë argument dhe arsyetim tek Allahu, kështu që Ai thotë: "Ne do të bëjmë që libri të trashëgohet nga ata robërit tanë të cilin Ne i zgjedhim.” Fatir, 32

I Dërguari i Zotit, s.a.v.a., u shpjegoi njerëzve gjithçka që u nevojitej dhe caktoi Aliun si mëkëmbës të tij, në mënyrë që ai t'u shpjegonte njerëzve se çfarë kishin nevojë deri në Ditën e Gjykimit. Nga të gjithë sahabët e tjerë, ai e zgjodhi Aliun për shkak të cilësive që e stolisnin vetëm atë.

Ai zgjodhi Aliun për shkak të inteligjencës së tij të madhe, kujtesës së fortë dhe të kuptuarit të gjithçkaje që dëgjonte. Pejgamberi ia mësoi çdo gjë që dinte dhe e drejtoi umetin tek ai, duke thënë se Aliu është dera nga e cila arrihet tek ai, s.a.v.a.

Nëse dikush thotë se Allahu xh.sh., e dërgoi të Dërguarin e Tij për të gjithë njerëzimin dhe se ai nuk ka të drejtë që t'i japë përparësi ndonjërit prej tyre dhe t'i mësojë atë që ai, s.a.v.a., e di, duke mos ua bërë të ditur të tjerëve, do të themi: i Dërguari i Zotit, s.a.v.a. nuk ka asnjë pjesë në të, ai është rob që urdhërohet dhe e zbaton atë që i shpallet nga Zoti i tij. Është Allahu që e ka urdhëruar për këtë, sepse Islami është feja e teuhidit (njëshmërisë së Zotit) dhe bazohet në unitetin e çdo gjëje. Kjo është arsyeja pse njerëzit duhet të bashkohen dhe të mblidhen rreth një lidershipi. Kjo është një çështje krejtësisht logjike e përcaktuar nga Libri i Allahut ndërsa që për këtë gjykon edhe arsyeja I Lartësuari thotë:

"Nëse me Tokën dhe qiejt do të qeverisnin perëndi të tjera, do të ç'rregulloheshin." Enbija, 22

“Allahu nuk ka marrë djal për Vete dhe nuk ka zot tjetër me Të! Përndryshe, secili zot, me atë që krijoi, do të bënte atë që do të donte dhe njëri do ta mundte tjetrin." Mu'minun, 91

Po kështu, sikur Allahu të kishte dërguar dy të dërguar në të njëjtën kohë, njerëzit do të ndaheshin në dy popuj dhe në dy palë kundërshtuese. Allahu i Lartësuar thotë:

“Dhe nuk ka pasur popuj të cilëve nuk u ka ardhur ai që e ka paralajmëruar.” Fatir, 24

Gjithashtu, çdo i dërguar kishte një mëkëmbës që do ta pasonte në popullin e tij, që të mos ndaheshin dhe të qëndronin në një komunitet.

Kjo është, pasha jetën, një gjë e natyrshme e njohur për të gjithë njerëzit, qofshin ata të ditur apo injorantë, besimtarë apo jobesimtarë. A nuk e shihni se çdo fis, çdo parti, çdo vend duhet të ketë presidentin e vet që ta udhëheqë. Është e pamundur që ata të binden dhe të dëgjojnë dy presidentë në të njëjtën kohë.

Për shkak të gjithë kësaj, Allahu zgjodhi të dërguar si nga engjëjt ashtu edhe nga njerëzit, u dha atyre nderin për t'i udhëhequr robërit e Tij dhe i bëri imamë për të udhëzuar me urdhrin e Tij. Allahu i Lartësuar thotë:

“Allahu zgjodhi Ademin, Nuhun, familjen e Ibrahimit dhe familjen e Imranit mbi pjesën tjetër të botës.” Ali Imran, 33

Ndërsa imamët që u zgjodhën nga Allahu për të vulosur profetësinë Muhamedane, ata janë nga pasardhësit e Profetit ndërsa të gjithë janë nga familja e Ibrahimit, pasardhës të njëri-tjetrit. Këto janë ato që i ka theksuar i Dërguari i Allahut, s.a.v.a., duke thënë:

“Pas meje do të jenë dymbëdhjetë kalifë, të gjithë nga Kurejshët”.

(Hadithi është shënuar nga Buhariu në sahihun e tij 8/127 dhe Muslimi 6/3.

Disa tradita thonë se ata janë të gjithë nga Hashemitë, në vend se nga Kurejshët. Por qofshin ata nga Hashimit apo nga Kurejshët, të gjithë janë nga familja e Ibrahimit, siç tashmë dihet.

Në çdo epokë ka një Imam të njohur dhe kushdo që vdes pa e njohur Imamin e kohës së tij, ka vdekur me vdekje të xhahilijetit.

Dhe kur Allahu (xh.sh.) zgjedh një imam, e pastron atë, e mbron nga mëkati dhe e mëson, urtësia u jepet vetëm atyre që me të vërtetë e meritojnë atë.

Nëse i kthehemi temës bazë, e cila është njohuria e Imamit për gjithçka që u nevojitet njerëzve nga dispozitat e Sheriatit, përmes teksteve të ardhura në Libër dhe Sunet, të cilat ndjekin sekuencën jetësore të njerëzimit deri në Ditën e Gjykimit, nuk do të gjejmë dikë në Umetin Islam që e pretendon këtë për vete, përveç Imamëve Ehli Bejtit, paqja qoftë mbi ta!, të cilët e thanë qartë se ata e kanë librin El-Xhami të diktuar nga i Dërguari i Zotit, s.a.v.a. dhe të shkruar nga Ali ibn Ebi Talibi, dhe se ai përmban gjithçka që është e nevojshme që kërkohet për njerëzit deri në Ditën e Gjykimit, madje edhe kompensimi për një gërvishje.

Ne kemi folur tashmë për këtë sahif El-Xhami, të cilin Aliu e barti me vete, dhe për të cilin transmetuan Buhariu dhe Muslimi në Sahihët e tyre ndërsa askush nga muslimanët nuk mund ta mohojë atë.

Mbi këtë bazë, shiat, të cilët i përmbahen Imamëve të Ehli Bejtit, gjykonin në Sheriat vetëm me tekstin kuranor dhe Sunetin. Ata nuk morën asnjë burim tjetër për të paktën tre shekuj në të cilët jetuan dymbëdhjetë Imamët.

Ndërsa Ehli suneti dhe xhemati u detyrua të përdorte ixhtihadin, kijasin dhe të tjerët sepse i humbën tekstet autentike teksa imamët e tyre nuk i njihnin ato, që nga koha e kalifit të parë.

Por, kalifët ishin të angazhuar në djegien e Sunetit të Profetit dhe punuan për ta fshehur atë dhe për ta penguar atë që të arrinte te njerëzit.

Kur njëri nga udhëheqësit e tyre thotë: "Na mjafton libri i Allahut", duke refuzuar qartë Sunetin e Profetit, atëherë është e natyrshme që ata të ndjejnë nevojën për tekste për t'i shpjeguar dispozitat nga vetë Kur'ani.

Të gjithë e dimë se ka pak dispozita të jashtme dhe të qarta në Kur'an dhe në përgjithësi të gjitha ato kanë nevojë për shpjegimin e Profetit. Prandaj Allahu thotë:

"Dhe Ne ta shpallim Kur'anin ty që t'u shpjegosh njerëzve atë që iu shpallet atyre." Nahl, 44.

Prandaj, Kur'ani ka nevojë për sunetin profetik për të shpjeguar duspozitat dhe synimet e tij.

Kur autoritetet e Ehli sunetit dhe xhematit dogjën Sunetin që shpjegon Kur'anin, atëherë nuk mbetën transmetime që shpjegojnë Kur'anin, e as nga ata që shpjegojnë vetë Sunetin.

Dhe kur situata ishte e tillë, ata vendosën të mbështeteshin në ixhtihadin, kijasin dhe marrëveshjen e ulemave të tyre dhe të merrnin atë që ata e konsideronin më të mirë dhe atë që ata e shohin si përfitim të përkohshëm për ta.